Klimaatadaptatie
§4: Duurzame energiebronnen
1. a. Welke vormen van hernieuwbare energie komen in dit hoofdstuk aan de orde?
b. Waarom zijn deze alternatieven duurzaam?
2. Bekijk de onderstaande bron.
a. Hoeveel procent van de stroom is volgens de bron in 2020 grijs?
b. In welke twee hernieuwbare energiebronnen wil de Nederlandse overheid de komende jaren vooral investeren, volgens de bron?
Bron 1: Elektriciteitsproductie naar energiebron, 2016-2035, op basis van vastgesteld beleid
3. Bekijk op YouTube het filmpje ‘Klimaatverandering – Klimaatverandering in Nederland ’.
a. Waarom willen veel landen de temperatuurstijging tot maximaal 1,5 graden beperken?
b. Noteer 3 maatregelen in het filmpje die aansluiten bij de energietransitie.
4. Lees de volgende definitie van duurzaamheid:
“Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen”.
Gaat deze definitie alleen over energiebronnen, denk je? Waarom wel of niet? Licht je antwoord toe.
5. Bekijk onderstaande bron en gebruik het internet.
a. Hoeveel procent van het energieverbruik in de wereld is volgens de bron afkomstig van hernieuwbare energiebronnen?
b. En hoeveel procent van het energieverbruik in Nederland is volgens de bron afkomstig van hernieuwbare energiebronnen?
c. De bron is verouderd. Hoeveel procent van het totale energieverbruik in de wereld komt tegenwoordig van hernieuwbare energiebronnen?
d. En hoeveel procent van het totale energieverbruik van Nederland komt tegenwoordig van hernieuwbare energiebronnen?
Bron 2: Aandeel energieverbruik per primaire energiebron in Nederland en in de wereld, 2016.
6. Lees de onderstaande bron over duurzame energie. Waarom wil men zoveel extra geld investeren in duurzame energie?
Bron 3: Artikel duurzame energiebronnen.
7. . Bekijk en lees de onderstaande bronnen.
a. Noteer in je schrift alle redenen uit de tekst waarom Nederland al langere tijd aardgas importeert en ook steeds meer zal gaan importeren.
b. Uit welke 3 landen importeert Nederland het meeste aardgas en aardolie?
c. Leg uit waarom de energietransitie Nederland minder afhankelijk zal maken van deze landen.
Bron 3: Herkomst en bestemming Nederlandse gasimport en export, 2014
Bron 4: Aardgas in Nederland
8. Beschrijf het verschil in werking tussen zonnecollectoren en zonnepanelen.
9. Gebruik de Bosatlas van de energie. Lees “zonnestraling” op blz. 64. Noem 2 redenen waarom in Spanje meer zonnestraling is dan in Nederland.
10. Gebruik de Bosatlas van de energie, pagina 64-65.
a. Waarom komt er CO2 vrij als we gebruik maken van zonne-energie?
b. Waarom wordt het gebruik van zonne-energie steeds goedkoper?
11. Ga naar de site: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/zonnepanelen/zonnepanelen-kopen/kunnen-zonnepanelen-op-mijn-dak/
a. Kunnen er op jouw huis zonnepanelen geplaatst worden?
b. Hoeveel zonlicht valt er op het dak van jouw huis?
c. Kijk in de zonatlas: http://www.zonatlas.nl/home
d. Als je dak niet geschikt is voor zonnepanelen, wat kun je dan doen als je toch zonne-energie zou willen gebruiken?
12. Gebruik de Bosatlas van de energie, pagina 66-67. Nederland profiteert al heel lang van de wind. Waarin verschillen de huidige windmolens van de oude molens in de 12e tot 19e eeuw?
13. Lees het artikel op Greenchoice. Van de drie belangrijkste hernieuwbare energiebronnen is wind in Nederland de grootste.
a. Noteer 2 voordelen van windenergie.
b. Noteer 2 nadelen van windenergie.
14. Windmolens draaien zonder dat daarbij fossiele brandstoffen worden verbrand. Toch komt er bij het gebruik van windenergie wel CO2 vrij. Leg uit hoe dit komt.
15. Gebruik de Bosatlas van de energie, pagina 66-67.
a. Waar bevinden zich de meeste windparken?
b. Waarom bevinden ze zich daar, denk je?
16. Gebruik de Bosatlas van de energie, pagina 68-69. Nederland heeft veel water. Water is in potentie een belangrijke energiebron. Waarom wordt er in Nederland veel minder energie uit water gehaald dan potentieel mogelijk is?
17. Gebruik de Grote Bosatlas. Hoeveel waterkrachtcentrales heeft Nederland? Noteer ook het nummer van de kaart die je hebt gebruikt in je schrift.
18. Gebruik de Grote Bosatlas. Welk Europees land produceert de meeste hydro-energie?
19. Bekijk de onderstaande bron. Verklaar de ligging van de waterkrachtcentrales in de afbeelding aan de hand van een natuurlijke factor.
Bron 5: Energieopwekking door waterkracht, Frankrijk 2017
20. Langs de kusten kunnen golven en getijdenstromen van de zee gebruikt worden voor het opwekken van energie.
a. Wat zijn getijdenstromingen?
b. Ga naar https://www.marinetraffic.com/en/ais/home/centerx:3.9/centery:52.0/zoom:8. Waarom wordt er in Nederland weinig gebruik gemaakt van het opwekken van energie met een getijdecentrale?
21. We kunnen voor energieopwekking op 2 manieren gebruik maken van water.
a. Welke 2 manieren zijn er?
b. Waarom worden beide manieren niet toegepast in Nederland?
22. Gebruik het internet.
a. Noem 2 voordelen van waterkracht centrales.
b. Noem 2 nadelen van waterkrachtcentrales.
c. Gebruik de bron hiernaast.
Naast waterkrachtcentrales zijn vaak vistrappen te vinden.
Wat is het doel van de vistrap? Bron 6: Vistrap naast waterkrachtcentrale.
23. Gebruik eventueel het internet. Een aantal opdrachten terug heb je al opgezocht waarom in Nederland weinig energie wordt opgewekt met waterkracht. In Nederland is weinig reliëf, hierdoor zijn er weinig stuwmeren en waterkrachtcentrales te vinden. Een andere reden voor het ontbreken van stuwmeren heeft te maken met het verval van de rivieren in Nederland
Leg uit wat het verval van de rivieren in Nederland te maken heeft met het ontbreken van stuwmeren in Nederland. Noteer daarbij de betekenis van het begrip verval.
24. Gebruik de Bosatlas van de energie, pagina 72-73.
a. Leg uit wat wordt bedoeld met bodemwarmte.
b. Leg uit wat wordt bedoeld met aardwarmte.
Waarom zijn aardwarmte en bodemwarmte groene energiebronnen?
25. Gebruik het internet of de Bosatlas.
a. In Nederland wordt maar weinig gebruik gemaakt van aardwarmte. Waarom is dat zo?
b. Waarom is IJsland wel geschikt voor het gebruik van aardwarmte?
26. Gebruik de leertekst en de Bosatlas van de energie.
a. Leg uit wat biomassa is.
b. Bij verbranding van biomassa komt CO2 vrij. Waarom levert dit, volgens de tekst in de atlas op pagina 61, geen probleem voor het milieu op?
27. Gebruik het internet.
Noem drie nadelen van het gebruik van biomassa.
28. Lees de onderstaande stellingen over biobrandstof.
Noteer de cijfers 1, 2 en 3 in je schrift en geef per stelling aan of deze juist of onjuist is
1. Biomassa bestaat uit versteende organismen en planten- en dierenresten, die worden bedekt met zand, klei en water.
2. Biomassa is plantaardig en dierlijk materiaal. Biomassa kan gebruikt worden ten behoeve van energieopwekking.
3. Bij het verbranden van biomassa komt geen CO2 vrij.
.Gebruik de Bosatlas van de energie, pagina 62-63.b. Op welke twee manieren wordt energie gewonnen uit afval? (N.B. Het gaat om de manier = het proces. Dus niet om de bron = het materiaal.)
29. Gebruik de Bosatlas van de energie. Gebruik het internet.
a. Leg uit wat duurzaam consumeren en consuminderen is en geef bij beide een voorbeeld.
b. Wat doe jij liever; duurzaam consumeren of consuminderen? Leg je antwoord uit.
30. Lees de onderstaande tekst.
a. Welke vormen van biomassa zijn volgens deze tekst groen en welke vorm niet? Geeft bij elke vorm van biomassa een argument uit de bron hiervoor.
b. Ben jij het met de bron eens of oneens, dat het speciaal verbouwen van gewassen als biomassa niet groen is? Geef een argument voor je antwoord
Bron 7: Artikel; Hoe groen is energie uit hout als biomassa?
31. Gebruik de Bosatlas van de energie.
Noem 5 grote elektriciteitscentrales die ‘biomassa-bijstook’ gebruiken.
32. Gebruik het internet.
a. Leg uit wat duurzaam consumeren en consuminderen is en geef bij beide een voorbeeld.
b. Wat doe jij liever; duurzaam consumeren of consuminderen? Leg je antwoord uit.
33. Doe de ‘duurzaam consumeren quiz’ op https://schooltv.nl/link/wat-is-duurzaam-consumeren/
34. Maak een op papier, PowerPoint, Word of via internet (bijvoorbeeld Canva) een infographic over de verschillende duurzame energiebronnen. Een infographic is een visuele weergave waarin je informatie op een begrijpelijke manier presenteert. Belangrijk is om de infographic dus zo visueel mogelijk te maken met eigen tekeningen of afbeeldingen van internet.
